Οι ζοφερές μνήμες του Μοκοένα

Στην πλατεία της πόλης τα πρώτα δειλά μουρμουρητά μεταμορφώνονταν σε μακρόσυρτο γοερό παράπονο στη θέα των 46 άψυχων κορμιών.  Αυτοί που κατόρθωσαν να αποδράσουν από το νεκρολόγιο και να γαντζωθούν από την ζωή είχαν γίνει μάρτυρες όλων όσων μπορούσαν να συμβούν μεταξύ των ανθρώπων.

Η ένοπλη βία στη Νότια Αφρική είχε φτάσει στην ακμή της στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Οι δύο αντιμαχόμενες παρατάξεις του IFC(Inkantha Freedom Party – Απελευθερωτικό Κόμμα Ινκάνθα) και του ANC(African National Congress –Εθνική Αφρικανική Συνέλευση) είχαν αποδυθεί σε έναν αιματηρό ανηλεές πόλεμο με θύματα τους πολίτες της χώρας.

Εκείνο το βράδυ η εκδήλωση του ανηλεούς μίσους με την δολοφονία 46 ατόμων μετέτρεψε την Μποϊταπόνγκ σε ένα θέατρο αληθινά ανήκουστων συμβάντων και δημιούργησε ψυχικά ραγίσματα σους ανθρώπους, που πίστεψαν ότι δεν θα μπορούσαν να ξεχάσουν ποτέ εκείνη την τρομακτική νύχτα.

Ιδίως στα παιδιά όπως ο 12χρονος Άαρον Μοκοένα, ο οποίος βρισκόταν στην ηλικία που δημιουργούσε τις πρώτες του αναμνήσεις και ξαφνικά το «δηλητήριο» από εκείνη την βραδιά απειλούσε την ζωή του.

Ενδεχομένως αυτές οι σκέψεις να τρυπανίζουν το μυαλό του αμυντικού μέσου της Πόρτσμουθ και της Νότιας Αφρικής σαν σήμερα 19 χρόνια μετά….

Το σοκ των 46 δολοφονιών

Στην Μποϊταπόνγκ των αρχών της δεκαετίας του 1990 σε κάθε στροφή παραμόνευε ο θάνατος.

Η μάχη μεταξύ των δυο αντιμαχόμενων παρατάξεων ήταν αμείλικτη. Έφηβοι κατευθύνονταν στο σχολείο ζωσμένοι με ΑΚ-47 (καλάζνικοφ) για να μπορέσουν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους, θυμάται ένας από τους καλύτερους φίλους του αμυντικού της Πόρτσμουθ, ο Σαμ Μοκοφένγκ, ο οποίος εκείνη την εποχή ήταν ο ηγέτης της νεολαίας του ANC.

«Γνώρισα τον Άαρον ένα χρόνο πριν από το μακελειό. Επισκεπτόμουν αρκετά συχνά το σπίτι της οικογένειας του, την μητέρα του Μαρία και τον αδερφό και έτσι είδα για πρώτη φορά τον Άαρον» λέει ο Μοκοφένγκ, ο οποίος την 17η Ιουνίου του 1992 κάθιδρος ενημέρωνε την οικογένεια Μοκοένα ότι επρόκειτο να εισβάλλουν στην Μποϊταπόνγκ ένοπλοι άνδρες του IFC για να δολοφονήσουν όλα τα παιδιά της πόλης.

«Θυμάμαι την μητέρα μου την Μαρία και την Λίντια, την μητέρα της φίλης μου της Τζόις, να έρχονται με τρόμο και να με αναγκάζουν να φορέσω το φουστάνι της αδερφής μου για να γλιτώσω».

Το τέχνασμα αυτό διατήρησε στην ζωή τον αρχηγό της εθνικής ομάδας της Νοτίου Αφρικής, ο οποίος ξέφυγε από μια μοίρα που έμοιαζε αναπόδραστη ενώ στην πόλη εισέβαλλαν οι ένοπλοι.

Οι 46 δολοφονίες εκείνης της ημέρας σόκαραν την διεθνή κοινή γνώμη και στοίχειωσαν όλους όσοι βρέθηκαν στην Μποϊταπόνγκ.

Φυσικά και τον Άαρον Μοκοένα,  ο οποίος εκείνες τις ημέρες όπου τα πάντα μύριζαν θάνατο, δεν μπορούσε καν να διανοηθεί ότι θα έφτανε κάποια ημέρα που θα ξεπερνούσε τις 100 συμμετοχές(104 για την ακρίβεια) με τη φανέλα του αντιπροσωπευτικού συγκροτήματος…

Ο «νονός»

Η 18η Ιουνίου του 1992 ξημέρωσε με τους κατοίκους της Μποϊταπόνγκ να είναι πιασμένοι από την μέγγενη της απελπισίας.

Ο 12χρονος Άαρον Μοκοένα περπατούσε στον δρόμο αντικρίζοντας εικόνες που θα παραμείνουν ανεξίτηλα χαραγμένες στην μνήμη του.

«Κατευθυνόμουν στο σχολείο και έβλεπα ανθρώπους να κλαίνε. Μην πηγαίνετε θυμάμαι να λένε, λες και φοβούνταν ότι το μακελειό μπορούσε να επαναληφθεί.

Αρκετοί μαθητές είχαν χάσει τους γονείς τους καθώς τα πυρά εκτοξεύονταν αδιακρίτως» θυμάται ο αμυντικός της Πόρτσμουθ.

Οι δολοφονικές απόπειρες στην Μποϊταπόνγκ δεν σταμάτησαν σε εκείνη την ημέρα παρά την διεθνή κατακραυγή.

Ο «πόλεμος» κλιμακώθηκε και στις 7 Σεπτεμβρίου του 1992 το μακελειό του Μπίσο απέδειξε ότι το χάσμα που χωρίζει τον λαό της Νοτίου Αφρικής είναι αγεφύρωτο. Ο Άαρον Μοκοένα αισθάνθηκε και άλλες φορές τον φόβο για την ζωή του.

Όπως μερικούς μήνες μετά, όταν οι ένοπλοι άνδρες του IFC προσπάθησαν να προσθέσουν και άλλους κρίκους σε αυτήν την μεγάλη αλυσίδα της απόγνωσης που τύλιγε την χώρα.

«Θυμάμαι έντονα μια φορά που τα μέλη του Ικάνθα ήλθαν ξανά στην Μποϊπατόνγκ και η μητέρα μου με έκρυψε μακριά από το σπίτι. Με έστειλε σε ένα χωριό, όπου οι αστυνομικοί προστάτευαν τους πολίτες από τις επιθέσεις».

Η ζωή του Μοκοένα ήταν αντίξοη εκείνη την εποχή και οι παρενθέσεις ποδοσφαίρου τον βοηθούσαν να ξεχάσει την ζοφερή πραγματικότητα στην πατρίδα του.

Στην τοπική ομάδα της πόλης του τον αντίκρισε για πρώτη φορά ο Γιόμο Σόνο. Ο επονομαζόμενος και «νονός» του ποδοσφαίρου της Νοτίου Αφρικής και από τότε μπήκε σε τροχιά η καριέρα του…

Η κορυφή

Το ποδοσφαιρικό τουρνουά στο Γιοχάνεσμπουργκ το 1996 έμοιαζε στα μάτια του Άαρον Μοκοένα σαν μια μικρή απόδραση από τη ζωή της Μποϊταπόνγκ.

Η τοπική ομάδα θα συμμετείχε σε μια εφηβική διοργάνωση, την οποία είχε αναλάβει να φέρει εις πέρας η Γιόμο Κόσμος. Η απόδοση του Μοκοένα ήταν εντυπωσιακή.  «Έπειτα από το πρώτο παιχνίδι θυμάμαι ότι ο Γιόμο Σόνο έστειλε ανθρώπους του για να με βρουν.

Τον συνάντησα και θυμάμαι τα λόγια του.  Είσαι πολύ καλός παίκτης μου είπε. Ένας δυνατός αμυντικός που θέλω να ενταχθεί στο κλαμπ μου.

Το να σε καλεί ο Γιόμο είναι σαν να σε θέλει στην Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ ο σερ Άλεξ Φέργκιουσον». Έπειτα από μια σεζόν στην Γιόμο Κόσμος, ο Μοκοένα το 1998 μετανάστευσε για την Γερμανία, όπου η Μπάγερ Λεβερκούζεν εκτίμησε το ταλέντο του.

Στην γερμανική ομάδα παρέμεινε για μια σεζόν πριν τον αποκτήσει ο Άγιαξ. Στο Άμστερνταμ συνάντησε και πάλι τον παιδικό του φίλο, Σαμ Μοκοφένγκ. « Ήμουν η μοναδική παρέα του Άαρον εκεί .

Έτσι «σφυρηλατήθηκε» η φιλία μας. Το 1999 μάλιστα ήταν η πρώτη χρονιά που άρχισε να καλείται στην εθνική της Νοτίου Αφρικής και το αγαπημένο μας παιχνίδι ήταν να μετράμε τις συμμετοχές του. Τώρα έχεις 4, τώρα έχεις 6 του έλεγα και χαμογελούσε πλατιά».

Πριν από περίπου έναν χρόνο ο Άαρον Μοκοένα έγινε ο πρώτος ποδοσφαιριστής της Νοτίου Αφρικής που ξεπέρασε τις 100 συμμετοχές και παράλληλα την οδήγησε στο  Παγκόσμιο Κύπελλο που διοργάνωσε η πατρίδα του.

Στα 30 του έχοντας κερδίσει χρήματα και δόξα αντιμετωπίζεται σαν ένα πρότυπο στην κοινωνία της χώρας του.

Έχοντας κρατήσει μέσα του τις εικόνες από το μακελειό της Μποϊταπόνγκ προσπαθεί να προσφέρει με κινήσεις όπως η δημιουργία του φιλανθρωπικού ιδρύματος για παιδιά με ειδικές ανάγκες που φέρει το όνομα του.

«Δεν μπορώ να ξεχάσω από πού προέρχομαι. Αυτό μου υπενθυμίζει συνεχώς και η μητέρα μου. Μην ξεχνάς ποτέ μου λέει και αυτό προσπαθώ να το κάνω σαφές με τις πράξεις μου» λέει ο Άαρον Μοκοένα, που κατάφερε να ξεπεράσει το μακελειό της Μποϊταπόνγκ και να φτάσει στην κορυφή του ποδοσφαίρου στη Νότια Αφρική…