Eκλογές 2012: Γκόρτσος εναντίον... Μαυρογιαλούρου (photos+videos)

Το να επιχειρήσει κάποιος να αντλήσει από την τεράστια δεξαμενή του παλιού ελληνικού κινηματογράφου ταινίες που έχουν ως θέμα τις εκλογές, ή σε ένα ευρύτερο πλαίσιο τα «ήθη και έθιμα» της πολιτικής ζωής του τόπου είναι έργο ευχάριστο, αλλά παράλληλα επίπονο και χρονοβόρο.

Εμπνευσμένοι συγγραφείς και σπουδαίοι σκηνοθέτες τα έχουν αποτυπώσει με τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο, φωτίζοντας κάθε πτυχή τους. Από το πώς ευδοκιμεί το πολιτικό ρουσφέτι μέχρι τον τρόπο που λειτουργούν κάποιοι κομματάρχες. Κι από τη δίψα των κατ’ επάγγελμα πολιτευτών για εκλογή, μέχρι την πολιτική διαφθορά.

Από την «Κυρία Δήμαρχο» όπου η Γεωργία Βασιλειάδου διεκδικεί την δημαρχία προσφέροντας απίστευτες προεκλογικές υποσχέσεις, μέχρι το «Ζητείται Ψεύτης» όπου ο βουλευτής προσλαμβάνει έναν… επαγγελματία ψεύτη, για να απαλλάσσεται με… τακτ από τους ψηφοφόρους στους οποίους έταξε ρουσφέτι, και από τον κομματάρχη στο «Τζένη Τζένη» που κρατάει όλο το νησί στο χέρι, μέχρι τον «Θανασάκη τον πολιτευόμενο» που κρατάει τους ψηφοφόρους του στη χούφτα του, υπάρχει μια κοινή συνισταμένη: Ο ελληνικός κινηματογράφος αναφέρεται σε καταστάσεις που, με ελάχιστες έως μηδενικές παραλλαγές, εξακολουθούν να υπάρχουν στο ελληνικό πολιτικό γίγνεσθαι μέχρι σήμερα.

Σα να μην πέρασε μια μέρα…

ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ ΦΙΛΟΤΙΜΟ

«Μαύρο στο Μαυρογιαλούρο!»

Διαχρονική ως προς το θέμα της, μοναδική ως προς την συναίσθηση της τιμής και αξιοπρέπειας του ήρωά της (εξ ου και η λέξη «φιλότιμο» στον τίτλο), η ταινία του Αλέκου Σακελλάριου «Υπάρχει και φιλότιμο» σφάζει με το βαμβάκι και είναι εξαιρετικά επίκαιρη. Ο υπουργός Ανδρέας Μαυρογιαλούρος δεν είναι ανήθικος. Είναι όμως τραγικά αδιάφορος για όσα συμβαίνουν στην περιφέρειά του με αποτέλεσμα τη διαχείριση (και παράλληλα κατάχρηση) των κρατικών κονδυλίων να έχουν αναλάβει οι κομματάρχες του. Οταν υποχρεώνεται να ταξιδέψει στην εκλογική του περιφέρεια για τα εγκαίνια ενός μαιευτηρίου μαθαίνει την αλήθεια, σοκάρεται από το θράσος των παρατρεχάμενών του και καθώς συνειδητοποιεί την πολιτική ανεπάρκειά του, προτρέπει τους ψηφοφόρους του να τον... μαυρίσουν («Μαύρο στο Μαυρογιαλούρο και μάλιστα μαύρο δαγκωτό») και αποφασίζει να δράσει με τον μόνο τρόπο που μπορεί να αποδείξει την ευθιξία του: Mε την παραίτησή του από το υπουργικό αξίωμα.

Η πρόβα του λόγου του Μαυρογιαλούρου

«Μαύρο στο Μαυρογιαλούρο»

«Είμαι του κόμματος»

«Φάγανε, φάγανε...»

ΤΖΕΝΗ ΤΖΕΝΗ

«Θρασύβουλος Γκόρτσος! Το παιδί του λαού!»

Τη σύγκρουση δύο ισχυρών κομματαρχών, του Μίλτου Κασσανδρή (Λάμπρος Κωνσταντάρας) και του Κοσμά Σκούταρη (Διονύσης Παπαγιαννόπουλος) καθώς και την... ελεύθερη βούληση του λαού πραγματεύεται η ταινία «Τζένη Τζένη», όπου ο καπάτσος Κοσμάς Σκούταρης υποχρεώνεται να κάνει μια μεγαλοπρεπή κωλοτούμπα για να στηρίξει τον μέλλοντα γαμπρό του και ανιψιό του Κασσανδρή, Νίκο Μαντά. Αποσύρει λοιπόν την στήριξή του από τον Θρασύβουλο Γκόρτσο τον οποίο στήριζε μέχρι τότε χαρακτηρίζοντάς τον «παιδί του λαού» και πείθει τους συντοπίτες του να ψηφίσουν τον Μαντά για «το καλό του τόπου» λανσάροντας το σύνθημα «νέοι άνδρες στη Βουλή». Κι όταν κάποιος συντοπίτης του τον παρακινεί να προβλέψει το αποτέλεσμα των εκλογών λέει χαρακτηριστικά: «Αυτές οι εκλογές είναι μουγκές». Το εγχείρημά του στέφεται με απόλυτη επιτυχία, ο γαμπρός του εκλέγεται βουλευτής και ο ίδιος γνωρίζοντας, τόσο τη δύναμη της πειθούς του, όσο και την... ανακυβίσθησή του μονολογεί: «Ε, ρε έρμε Γκόρτσε, τι όνειρο να έβλεπες χθες βράδυ...». Η ταινία είναι μια πρώτης τάξεως πολιτική σάτιρα που αποδεικνύει με χιουμοριστικό τρόπο πόσο εύκολο είναι για κάποιον ικανό πολιτικό παράγοντα να χειραγωγήσει μεγάλη μερίδα του λαού.

Πριν...

Μετά...

ΘΑΝΑΣΑΚΗΣ, Ο ΠΟΛΙΤΕΥΟΜΕΝΟΣ

«Εκείνο που θαυμάζω σε σένα, Θανασάκη, είναι η χούφτα σου»

Η ταινία των Σακελλάριου - Γιαννακόπουλου ασχολείται με τις εκλογές, αλλά από τη σκοπιά των καθ' έξιν πολιτευτών. Δεν ασχολείται με τη διαφθορά, αλλά μ' εκείνους που έχουν προσβληθεί από το... μικρόβιο της πολιτικής. Οπως ο Θανασάκης (Βύρων Πάλλης), σύντροφος της αδερφής ενός εύπορου μπακάλη, του Μελέτη (Ντίνος Ηλιόπουλος) που έχει σπουδάσει στην Ελβετία πολιτικές και οικονομικές επιστήμες. Ο μπακάλης αναλαμβάνει να στηρίξει τον γαμπρό του στην προεκλογική του εκστρατεία, ξοδεύοντας ένα σημαντικό μέρος της περιουσίας του, για να ανακαλύψει όταν ο Θανασάκης αποτυγχάνει να εκλεγεί πως ο γαμπρός του είναι αθεράπευτα αιθεροβάμων. Σπαρταριστή είναι η σκηνή που ο Θανασάκης παρακάμπτει την αποτυχία της εκλογής του και προβλέπει για τον εαυτό του ένα λαμπρό μέλλον στην πολιτική, στηριζόμενος στο γεγονός της ψήφισής του από 3.960 ψηφοφόρους που, όπως λέει χαρακτηριστικά «τους κρατάει στη χούφτα του». Για να του απαντήσει ο Μελέτης: «Βουλευτής βγήκες; - Οχι. - Ε τότε τι τους κρατάς; Αμόλα τους!».

ΦΤΩΧΕΙΑ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΟΚΡΑΤΙΑ (ΣΤΟΥΡΝΑΡΑ 288)

«Ετελείωσε!»

Η ταινία του Ντίνου Δημόπουλου (από το θεατρικό έργο των Μ. Τραϊφόρου - Δ. Βασιλειάδη) αποτελεί μια ηθογραφία της ελληνικής κοινωνίας τη δεκαετία του '50 και '60 και αναφέρεται κυρίως στις ιστορίες των ενοίκων μιας πολυκατοικίας στην οδό Στουρνάρα 288. Ανάμεσά τους, ωστόσο... ευδοκιμεί μία από τις πιο χαρακτηριστικές φιγούρες βουλευτών της εποχής, που έχει μετατρέψει το ρουσφέτι σε επιστήμη. Ο βουλευτής Καλοχαιρέτας (τον υποδύεται ο Απόστολος Αυδής) εξαπατά τους ψηφοφόρους του, διαβεβαιώνοντάς τους ότι η υπόθεσή τους έχει πλέον διεκπεραιωθεί και η χαρακτηριστική φράση «ετελείωσε» χρησιμοποιείται από τον ίδιο για να ενισχύσει τους ισχυρισμούς του. Ενίοτε τα βρίσκει... σκούρα, όταν κάποιος «ζόρικος» ψηφοφόρος του δεν ανέχεται άλλο να ακούει τις ψεύτικες διαβεβαιώσεις του, αλλά ο ίδιος δεν πτοείται. Κερδίζει απλά χρόνο για να ασχοληθεί με τον επόμενο ενδεχομένως αφελή, πιθανότατα ατυχή, αλλά σίγουρα συμμέτοχο - έστω και με τον μικρότερο βαθμό ευθύνης - στη διαιώνιση αυτής της αρρωστημένης «φάμπρικας» από πλευράς πολιτικού συστήματος, ψηφοφόρο. Η τελευταία σκηνή με τον ψηφοφόρο που περιμένει εναγωνίως να μάθει την εκβαση του ρουσφετιού του, μέσω της επικοινωνίας του βουλευτή με τους γραμματείς και ιδιαίτερους των υπουργείων είναι η πλέον χαρακτηριστική και - δυστυχώς - επίκαιρη...

ΕΝΑΣ ΗΡΩΣ ΜΕ ΠΑΝΤΟΥΦΛΕΣ

«Φάε εσύ τη δόξα κι εγώ την τέχνη»

Δεν εμπίπτει στην κατηγορία των «εκλογικών» ταινιών, ωστόσο η εξαιρετική αυτή ταινία των Αλέκου Σακελλάριου - Χρήστου Γιαννακόπουλου θίγει όπως και οι προηγούμενες την πολιτική (και οικονομική) διαφθορά αυτού του τόπου. Ο φτωχός και τίμιος απόμαχος στρατηγός Λάμπρος Δεκαβάλας (που τον υποδύεται στην καλύτερη ίσως ερμηνεία της καριέρας του, ο αξεπέραστος Βασίλης Λογοθετίδης) παραμένει περήφανος και αξιοπρεπής παρά τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει και εκπλήσσεται ευχάριστα όταν μαθαίνει πως η πατρίδα προτίθεται να του στήσει ανδριάντα στην πλατεία που βρίσκεται μπροστά από το σπίτι του, αναγνωρίζοντας την προσφορά του. Μέχρι που ο γλύπτης που ανέλαβε να φιλοτεχνήσει το άγαλμα τον βγάζει από την πλάνη του, εξηγώντας του πως δεν τον θυμήθηκε η πατρίδα, αλλά οι επιτήδειοι που ανακάλυψαν έναν τρόπο να βγάλουν χρήματα «εξαργυρώνοντας» τα κατορθώματά του. «Και τώρα αυτοί τρώνε με 12 μασέλες», του αναφέρει χαρακτηριστικά «κι όσο για μας, φάε εσύ τη δόξα κι εγώ την τέχνη».

Ο στρατηγός όταν ανακαλύπτει την αλήθεια δεν κλείνει τα μάτια, ούτε συμβιβάζεται. Διώχνει από τη ζωή (και την οικογένειά του) τον κάθε επιτήδειο (η ατάκα «βρε ουστ!» ακούγεται κάθε φορά που αποφασίζει να διώξει με τον τρόπο που τους... αρμόζει, όσους επιχείρησαν να εξαργυρώσουν τη δική του προσφορά στην πατρίδα) και στο τέλος, όταν πληρώνοντας το τίμημα του να παραμείνει ηθικός και αξιοπρεπής, καλά καλά δεν έχει πετρέλαιο για να ανάψει τη λάμπα του σπιτιού του και την ίδια στιγμή φωταγωγείται το άγαλμά του, βγαίνει στο μπαλκόνι, ατενίζει την κατάφωτη πλατεία και απευθυνόμενος στον ανδριάντα αναφωνεί: «Ε, στρατηγέ, κάνουμε μια αλλαξιά; Να σου δώσω εγώ τη λάμπα μου, μού δίνεις έναν προβολέα; Εναν μωρέ! Εναν!». (ολόκληρη η ταινία εδώ, η σκηνή στο 1:35:15)