Αθλητές και Ανοσοποιητικό

Της Κατερίνας Χρέμου, MSc
Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

Έρευνες έχουν δείξει ότι οι αθλητές βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος σε περίοδο εξαντλητικής προπόνησης και μια με δυο εβδομάδες μετά από αγώνες υψηλού επιπέδου. Ο λόγος αυτής της αυξημένης πιθανότητας είναι οι ανοσοκατασταλτικές δράσεις των ορμονών του στρες, της κορτιζόλης και της αδρεναλίνης.

Αρχικά, θα πρέπει να εξηγήσουμε ότι η καταστολή του ανοσοποιητικού στους αθλητές είναι πολυπαραγοντική, κάτι που οι ίδιοι δεν μπορούν να συμπεράνουν. Οι επαναλαμβανόμενοι κύκλοι υπερπροπόνησης τους εκθέτουν σε νέους δυνητικά παθογόνους μικροοργανισμούς, και το ανοσοποιητικό τους σύστημα δοκιμάζεται από διάφορους στρεσσογόνους παράγοντες, όπως η έλλειψη ύπνου, το έντονο πνευματικό στρες, η μη σωστή διατροφή και η εθελούσια απώλεια σωματικού βάρους. Πολλές φορές οι ίδιοι οι αθλητές παραβλέπουν αυτούς τους παράγοντες και επικεντρώνονται στην χρήση συμπληρωμάτων διατροφής που υπόσχονται ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού τους.

Για να περιορίσετε λοιπόν, τις λοιμώξεις μετά την έντονη άσκηση πρέπει να διασφαλίζετε τα παρακάτω: 
•    Διαχειριστείτε το προπονητικό φορτίο και την ημερήσια φυσική δραστηριότητα και συσχετίστε την με την εργασία και τις άλλες δραστηριότητες της καθημερινότητας σας.
•    Διαχειριστείτε επαρκώς το ψυχολογικό στρες που σχετίζεται τόσο με την εργασία σας, την οικογένεια σας την προπόνηση και τους αγώνες. Καλύτερα να οργανώνεστε έγκαιρα , παρά να πελαγοδρομείτε..
•    Ενσωματώστε στο 24ωρό σας επαρκή διαστήματα ανάπαυσης.
•    Ελαχιστοποιήστε την έκθεση σε βακτήρια και μύκητες, μέσω της καλής υγιεινής.
•    Διασφαλίστε επαρκή ύπνο.
•    Σταθεροποιήστε ή και εισάγετε στη διατροφή σας αρκετά υγρά κατά τη διάρκεια αλλά και μετά την άσκηση, όπως επίσης ένα καλό συνδυασμό θρεπτικών μικρο- και μακροθρεπτικών στοιχείων.

Παρόλο την τάση που υπάρχει οι αθλητές να καταναλώνουν διατροφικά συμπληρώματα για την επίτευξη της βέλτιστης απόδοσης, πρέπει να αναφέρουμε πως τα αποτελέσματα των ερευνών δεν επαρκούν πλήρως για το κατά πόσο υψηλές δόσεις αντιοξειδωτικών, γλουταμίνης και εκχυλισμάτων Echinacea, δρουν προστατευτικά στην «ανοσοκαταστολή» λόγω άσκησης και στην προστασία από τις λοιμώξεις.

Η επαρκής κατανάλωση πρωτεΐνης και συγκεκριμένων μικροθρεπτικών συστατικών, όπως βιταμίνες Α, C, E B6 και Β12 σε συνδυασμό με σίδηρο, ψευδάργυρο, χαλκό και σελήνιο φαίνεται ο κορυφαίος συνδυασμός για την ιδανική λειτουργία του ανοσοποιητικού των αθλητών. Η ερώτηση προς διερεύνηση είναι αν κατά πόσο η χορήγηση μεγαδόσεων αυτών των συστατικών από τα συμπληρώματα είναι τελικά ωφέλιμη.

Οι ερευνητές προτείνουν ότι η επαρκής κατανάλωση υδατανθράκων τις μέρες πριν την σκληρή προπόνηση δρα σαν αποτελεσματικός αντισταθμιστικός παράγοντας στην καταστολή του ανοσοποιητικού που προέρχεται από την άσκηση. Έρευνα των Gleeson, Nieman , Pedersen (2004) έδειξε ότι αθλητές που ξεκινούν σκληρή προπόνηση με «έλλειμμα» υδατανθράκων έχουν μεγαλύτερες αυξήσεις στις συγκεντρώσεις των ορμονών του στρες στο αίμα.

Ολοκληρώνοντας, για τους περισσότερους αθλητές αρκετές είναι οι υποχρεώσεις που τους αποσπούν καθημερινά από τους συγκεκριμένους διατροφικούς τους στόχους και οι περισσότεροι καταλήγουν να καταναλώνουν μικρή ποσότητα τροφής καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας και να τρώνε περισσότερο κατά τις απογευματινές και κυρίως τις βραδινές ώρες. Οφείλουν παρόλα αυτά, για την δική τους καλύτερη υγεία, να έχουν τις κατάλληλες διατροφικές επιλογές, ώστε να ανταπεξέλθουν επαρκώς στο στρεσσογόνο περιβάλλον του ερασιτεχνικού και επαγγελματικού αθλητισμού.