Πόνος Ιερολαγόνιας Άρθρωσης

Σύμφωνα με τα κριτήρια που έχει θεσπίσει η Διεθνής Ομοσπονδία Μελέτης του Πόνου (IASP), πόνος της ιερολαγόνιας άρθρωσης θεωρείται ο πόνος που εντοπίζεται στην ιερολαγόνια άρθρωση, αναπαράγεται με δοκιμασίες πρόκλησης και στρεσαρίσματος της άρθρωσης και ανακουφίζεται σημαντικά με εκλεκτική έγχυση της ιερολαγόνιας άρθρωσης με τοπικό αναισθητικό. (3)

Οι ασθενείς που υποφέρουν από πόνο της ιερολαγόνιας άρθρωσης δυσκολεύονται να κάνουν  καθημερινές δραστηριότητες όπως η βάδιση, το κάθισμα, η ορθοστασία ακόμη και να κοιμηθούν.  Η αναφερόμενη επίπτωση του πόνου της ιερολαγόνιας άρθρωσης μεταξύ των ασθενών με χρόνια οσφυαλγία κυμαίνεται μεταξύ 16% και 30%. (4-6)  Παρόλα αυτά υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι που υποφέρουν μήνες, ακόμη και χρόνια μέχρι να βρεθεί η σωστή διάγνωση. Λανθασμένα πολλές φορές ο πόνος αποδίδεται στις αρθρώσεις των ισχίων ή σε φλεγμονή ρίζας νεύρου, λόγω κήλης μεσοσπονδυλίου δίσκου που φάνηκε σε μαγνητική τομογραφία.

ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΗΣ ΙΕΡΟΛΑΓΟΝΙΑΣ ΑΡΘΡΩΣΗΣ

Οι ιερολαγόνιες αρθρώσεις μεταφέρουν το βάρος του κορμού προς τα κάτω άκρα. Επομένως είναι αρθρώσεις που δέχονται ισχυρές φορτίσεις. Βρίσκονται στην περιοχή των γλουτων και σκεπάζονται από αρκετές ομάδες μυών και συνδέσμων. Υπάρχουν δύο ιερολαγόνιες αρθρώσεις, μια σε κάθε πλευρά της πυέλου (λεκάνης) που συνδέουν τα λαγόνια οστά με το ιερό. Τα λαγόνια είναι τα οστά που σχηματίζουν την πύελο. Το ιερό αποτελείται από συνοστεωμένους σπονδύλους ακριβώς κάτω από τον 5ο οσφυϊκό σπόνδυλο. Οι ιερολαγόνιες αρθρώσεις έχουν επίσης πολύ ισχυρούς συνδέσμους και χόνδρο για να απορροφά τους κραδασμούς και επιτρέπει μια μικρή κινητικότητα της άρθρωσης.

ΑΙΤΙΑ ΠΟΝΟΥ

Ο πόνος της ιερολαγόνιας άρθρωσης διαχωρίζεται σε αυτόν της ενδοαρθρικής αιτιολογίας (λοίμωξη, αρθρίτιδα, σπονδυλοαρθροπάθεια, κακοήθεια) και σε εκείνον της εξωαρθρικής αιτιολογίας (κατάγματα, τραυματισμός συνδέσμων και μυοπεριτονιών). Πολύ συχνά ο πόνος υφίσταται χωρίς να μπορεί να αποδειχτεί συγκεκριμένη αιτία. Κακή στήριξη, επανειλημμένες στρεπτικές δυνάμεις στην πύελο και φλεγμονή μπορεί επίσης να προκαλούν πόνο. Παράγοντες κινδύνου αποτελούν η ανισότητα στο μήκος των κάτω άκρων, οι τραυματισμοί, η σκολίωση, η σπονδυλοδεσία της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, η βαριά φυσική δραστηριότητα και η εγκυμοσύνη.(8-13)  Είναι χαρακτηριστικό ότι ασθενείς που παραπονούνται για χρόνια οσφυαλγία και έχουν ήδη υποβληθεί σε επιτυχημένη επέμβαση αρθρόδεσης, παρουσιάζουν πόνο της ιερολαγόνιας άρθρωσης, διαπιστωμένο με διαγνωστικό ενδοαρθρικό αποκλεισμό, σε συχνότητα μεταξύ 32% και 35%. (11)

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

ΦΥΣΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ

Γ ενικά ο πόνος της ιερολαγόνιας άρθρωσης εντοπίζεται στην περιοχή του γλουτού (94%). Αντανακλαστικός πόνος μπορεί να αναφερθεί από τον ασθενή στην περιοχή της κατώτερης οσφυϊκής μοίρας (72%), στη βουβωνική χώρα(14%), στην ανώτερη οσφυϊκή μοίρα (6%) ή στην κοιλιά (2%). Πόνος που αντανακλά στα κάτω άκρα μέχρι το γόνατο συμβαίνει στο 28% των ασθενών , ενώ ένα 12% αναφέρει πόνο που φτάνει μέχρι τα πόδια. (17,18)
Για την κλινική εκτίμηση της ιερολαγόνιας άρθρωσης εφαρμόζονται διάφορες δοκιμασίες με σκοπό να στρεσάρουν την ύποπτη άρθρωση και να προκαλέσουν τον πόνο του ασθενούς. Οι πιθανότητες θετικής διάγνωσης αυξάνονται σημαντικά όταν τουλάχιστον τρείς δοκιμασίες προκαλέσουν πόνο.

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

Οι ακτινοδιαγνωστικές εξετάσεις είναι χρήσιμες μόνον για τον αποκλεισμό άλλων επικίνδυνων καταστάσεων . Δεν μπορούν να θέσουν τη διάγνωση, καθώς δεν υπάρχει συσχέτιση μεταξύ των ευρημάτων από τη μαγνητική τομογραφία και του διαπιστωμένου με διαγνωστικό αποκλεισμό πόνου της ιερολαγόνιας άρθρωσης.

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΣ

Σύμφωνα με τα κριτήρια της IASP ο πόνος της ιερολαγόνιας άρθρωσης θα πρέπει να εξαφανίζεται αμέσως μετά από μια επιτυχημένη έγχυση τοπικού αναισθητικού εντός της άρθρωσης. (5,7,14,23) Ο ασθενής είναι σε θέση να κάνει κινήσεις, που δεν μπορούσε να εκτελέσει πριν τον αποκλεισμό, με μεγάλη ευκολία και δηλώνει εντυπωσιακή διαφορά στη φυσική του ικανότητα. Το αποτέλεσμα του θετικού, για τη διάγνωση του πόνου της ιερολαγόνιας άρθρωσης αποκλεισμού , είναι προσωρινό και διαρκεί ωσότου παρέλθει η δράση του τοπικού αναισθητικού που χρησιμοποιήθηκε.
Για να εκτελεστεί σωστά η εφαρμογή του διαγνωστικού αποκλεισμού και να θεωρηθεί αξιόπιστο το αποτέλεσμά του, πρέπει η τεχνική να εφαρμοστεί με ακτινοσκοπική καθοδήγηση και χωρίς να χορηγηθεί κανένα παυσίπονο ή κατασταλτικό φάρμακο πριν ή κατά τη διάρκεια της επέμβασης.(23) Σε μία μελέτη αποδείχθηκε ότι μόνο το 22% των τυφλών εφαρμογών ( χωρίς ακτινοσκοπική καθοδήγηση) είχε σαν αποτέλεσμα την επιτυχημένη ενδοαρθρική ιερολαγόνια έγχυση. (28)

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Α.ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η συντηρητική θεραπεία περιλαμβάνει συνδυασμό ξεκούρασης, φαρμακευτικής αγωγής, παγοθεραπείας και φυσικοθεραπείας.
Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται είναι της κατηγορίας των απλών αναλγητικών όπως η παρακεταμόλη και τα αντιφλεγμονώδη που ελαττώνουν τη φλεγμονή και περιορίζουν ταυτόχρονα και τον πόνο.

Β.ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Σε περίπτωση που η συντηρητική αγωγή δεν αποδώσει και ο πόνος συνεχίζει για διάστημα πάνω από τρεις μήνες, τότε μπορεί να εφαρμοστούν ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές, ειδικά σχεδιασμένες για την ανακούφιση του πόνου της ιερολαγόνιας άρθρωσης.
1. Eνδοαρθρική έγχυση κορτικοστεροειδούς και τοπικού αναισθητικού. Η έγχυση μπορεί να επαναληφθεί μετά από 15-20 ημέρες ανάλογα με το αποτέλεσμα της πρώτης έγχυσης. Αν η ανακούφιση που επιτευχθεί έχει μακροχρόνια διάρκεια (π.χ 6 μήνες) τότε μπορεί να επαναληφθεί άλλη μια δόση και συνολικά τρεις το χρόνο. (26,27,32)

2. Aπονεύρωση ιερολαγόνιας άρθρωσης με εφαρμογή ραδιοσυχνότητας. Η τεχνική αυτή εφαρμόζεται σε περίπτωση που αποτύχει η προηγούμενη επεμβατική θεραπευτική μέθοδος. Επειδή η νεύρωση της ιερολαγόνιας άρθρωσης είναι πολύ πλούσια και η πορεία των νευρικών κλάδων δεν είναι ακριβώς προβλέψιμη, το αποτέλεσμα της απονεύρωσης δεν είναι εγγυημένο. Παρόλα αυτά είναι μια ελάχιστα επεμβατική θεραπευτική τεχνική, με ελάχιστες αναφερόμενες επιπλοκές και θα πρέπει να δοκιμάζεται επί αποτυχίας εύρεσης ικανοποιητικής θεραπείας του πόνου.(35,36), (37-39)

3. Nευροδιέγερση με υποδόρια ηλεκτρόδια στην περιοχή της ιερολαγόνιας άρθρωσης. Είναι μέθοδος που δεν είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη για την θεραπεία του πόνου της ιερολαγόνιας άρθρωσης. Υπάρχουν όμως κάποιες αναφορές περιστατικών στα οποία δοκιμάστηκε η συγκεκριμένη θεραπευτική τεχνική και το αποτέλεσμα ήταν ικανοποιητικό. Το πλεονέκτημα της μεθόδου είναι ότι η τοποθέτηση των ηλεκτροδίων γίνεται εύκολα με τοπική αναισθησία και ακολουθεί δοκιμαστική περίοδος μιας εβδομάδας περίπου με εξωτερική γεννήτρια, οπότε αν ο ίδιος ασθενής διαπιστώσει σημαντική, πάνω από 50% βελτίωση του πόνου, γίνεται οριστική εμφύτευση ολόκληρου του συστήματος νευροδιέγερσης κάτω από το δέρμα.

Πηγή:e-algos.com