Ανάγκες σε υγρά και αθλητισμός

Η εφίδρωση και η εξάτμιση του ιδρώτα αποτελεί τη βασική οδό για αποβολή θερμότητας, μία διαδικασία που παρατηρείται σε μεγαλύτερο βαθμό σε θερμά και εύκρατα κλίματα.

Η εφίδρωση αποτελεί ένα είδος «φυσικού ψυκτικού μηχανισμού» για το σώμα, ταυτόχρονα όμως αυξάνει τις απώλειες σε υγρά και ηλεκτρολύτες, όπως είναι το νάτριο και το χλώριο. Για να αποφευχθεί η υπερβολική απώλεια υγρών και ηλεκτρολυτών, απαιτείται επαρκής αναπλήρωση των απωλειών. Η αναπλήρωση των υγρών δεν είναι πάντα εφικτό να πραγματοποιηθεί άμεσα ή με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Και αυτό γιατί ο μηχανισμός της δίψας, ο οποίος καθορίζει την πρόσληψη υγρών, τις περισσότερες φορές υποεκτιμά τις πραγματικές ανάγκες μας σε υγρά, κατά τη διάρκεια της παρατεταμένης άσκησης. Η ανεπαρκής αυτή πρόσληψη υγρών πιθανόν να έχει ως αποτέλεσμα την πρόκληση αφυδάτωσης, ακόμη και σε περιπτώσεις προσφέρονται υγρά ή νερό, αλλά ο αθλούμενος δεν επιλέγει να τα καταναλώσει.

Η αφυδάτωση, αν και δε φαίνεται να επηρεάζει σημαντικά την απόδοση σε αθλήματα δύναμης (π.χ. άρση βαρών), ωστόσο επιδρά σημαντικά σε αθλήματα αντοχής, καθώς και σε αθλήματα που απαιτούν διαύγεια πνεύματος, συντονισμό ακρίβεια κινήσεων (π.χ. ενόργανη και ρυθμική γυμναστική, μπάσκετ κλπ.). Σε περιπτώσεις αθλημάτων, στα οποία πραγματοποιείται εσκεμμένα απώλεια υγρών, με σκοπό τη μείωση του σωματικού βάρους, όπως η κωπηλασία και η πάλη, η διαδικασία αυτή μπορεί να έχει δυσμενείς συνέπειες στην ψυχολογική κατάσταση των αθλούμενων, με τη δημιουργία άγχους, ευερεθιστότητας και  επιθετικότητας.

Συγκεκριμένα, για την πρόληψη της αφυδάτωσης σε αθλούμενους προτείνεται:
•    24 ώρες πριν την άθληση: Λήψη ισορροπημένης δίαιτας και επαρκούς ποσότητας υγρών
•    Δύο ώρες πριν την άθληση: λήψη περίπου 500 ml υγρών
•    Κατά τη διάρκεια της άθλησης: Κατανάλωση δροσερών υγρών (σε θερμοκρασία περίπου 15 – 22οC ) σε ρυθμό 110 – 220 ml κάθε 15 – 20 λεπτά.
•    Αν η άσκηση διαρκέσει για λιγότερο από 1 ώρα: το νερό είναι το καταλληλότερο υγρό για ενυδάτωση και αναπλήρωση των απωλειών.
•    Αν η άσκηση διαρκέσει περισσότερο από 1 ώρα: Καλύτερη ενυδάτωση και απόδοση εξασφαλίζουν υγρά με περιεκτικότητα 4-8% σε υδατάνθρακες και ηλεκτρολύτες.
•    Μετά την άσκηση: Απαιτείται η λήψη 900 – 1100 ml υγρών για κάθε κιλό σωματικού βάρους που χάθηκε κατά τη διάρκεια της άσκησης.

Λιάνα Πούλια,
Κλινική Διαιτολόγος- Διατροφολόγος,
ΓΝΑ Λαϊκό