32 χρόνια και μια (η επόμενη...) μέρα

Μετά από 32 χρόνια κοινής πορείας των δύο πλευρών, πορείας με καλές στιγμές αλλά και κακές, δεν ήταν παράλογο ότι υπήρξαν χθες φίλοι του Παναθηναϊκού που πανηγύρισαν και άλλοι που έπεσαν σε βαθιά περισυλλογή γι’ αυτό το «διαζύγιο» που, όπως φαίνεται, τείνει να γίνει πλέον οριστικό.

Όμως όσοι εισέπραξαν με ακραία (μεν ή δε) συναισθήματα την είδηση, δεν είναι οι πολλοί. Είναι οι λίγοι. Οι πολλοί μπήκαν απλώς σε προβληματισμό. Όχι τόσο σχετικά με το χθες –αυτό γράφτηκε και δεν ξεγράφεται- όσο φυσικά με το αύριο.

Διότι αν η αποχώρηση των Βαρδινογιάννηδων από τον Παναθηναϊκό σηματοδοτεί κυρίως ένα πράγμα, αυτό είναι το τέλος της (σε τελικό τουλάχιστον επίπεδο, την πιθανή «ύστατη ώρα» για να το πούμε έτσι) σταθερότητας που η οικονομική επιφάνεια της οικογένειας εξασφάλιζε θεωρητικώς  στην ομάδα.

Εννοώ: ακόμη και όσοι είχαν καταλήξει, βάζοντας στη ζυγαριά τα πράγματα, ότι οι Βαρδινογιάννηδες δεν επεδίωξαν ούτε θα χρηματοδοτούσαν ποτέ την «υπέρβαση» στον  Παναθηναϊκό –κατά τον ίδιο τρόπο που επί πολλά χρόνια συμβαίνει στο μπάσκετ, π.χ. – την κρυφή ελπίδα τους ότι «ε, δεν θα αφήσουν και την ομάδα να πτωχεύσει», την είχαν.

Τώρα, δεν δικαιούνται να την έχουν. Ότι η οικογένεια είχε «στραβώσει» με την ιδέα να παραμένουν συνδεδεμένοι με τον Παναθηναϊκό ενώ είχαν φτάσει ( για τον άλφα ή βήτα λόγο και με ευθύνη και δική τους ή όχι δεν έχει τόση σημασία αυτή τη στιγμή), να εισπράττουν απ’ αυτόν μόνο γκρίνια, ύβρεις (ενίοτε και χυδαιότατες) και κριτική, ήταν φανερό σε όλους.

Επειδή όμως οι βεβιασμένες κινήσεις δεν τους χαρακτήρισαν ποτέ, όλοι θεωρούσαν ότι το να απεμπολήσουν και το (αναφαίρετο) δικαίωμά τους στην όποια αξία της ομάδας που χρηματοδοτούν επί τρεις δεκαετίες, δεν θα το έκαναν.

Από χθες, δείχνουν να αποφάσισαν οριστικά να το κάνουν. Όχι τόσο επειδή, στο περιβάλλον της ελληνικής αγοράς σήμερα η όποια αυτή αξία είναι μόνο θεωρητική, όσο επειδή προφανώς θεώρησαν ότι αυτή είναι η καταλληλότερη στιγμή για να υπογραμμίσουν προς πάσα κατεύθυνση αυτό που ανέκαθεν πρέσβευαν: ότι δηλαδή, ακόμη και (ή ίσως ειδικά!) στο άναρχο και αλλοπρόσαλλο ελληνικό ποδόσφαιρο, η επιλογή τους να πορεύονται με μέτρο μπορεί για κάποιους να ήταν σοφή και για κάποιους άλλους λανθασμένη, πάντως από πλευράς τους ουδέποτε υπήρξε προσχηματική.

Αντιλαμβάνεστε τι εννοώ: και επειδή, λόγω της  φύσης των επιχειρήσεών τους, οι Βαρδινογιάννηδες δεν είχαν ποτέ την ανάγκη για «λαϊκούς στρατούς» το πόσο ακριβώς θα τους κόστιζε κάθε χρόνο ο Παναθηναϊκός δεν το αποφάσιζαν με τέτοιους όρους («ισχύς μου, η αγάπη του λαού»), αλλά με όρους αγοράς. Της (μικρής) ελληνικής αγοράς και, αργότερα, της διευρυμένης, που περιελάμβανε και μάρκετ πουλ από το Τσάμπιονς Λιγκ  Δεν τους πείραζε να μπαίνουν μέσα (διότι μέσα έμπαιναν φυσικά), αρκεί να έμπαιναν μέσα όσο είχαν υπολογίσει: ένα ορισμένο «άλφα» ποσό, όχι όμως «άλφα συν ένα». Θεμιτό. Και για πολλά χρόνια, επαρκέστατο.

Όταν τα πράγματα έγιναν … αθέμιτα, βέβαια, το σκηνικό άλλαξε. Διότι σ’ εκείνο το τότε περιβάλλον ήταν σαφές προς οποιονδήποτε ψύχραιμο παρατηρητή πως όχι το «άλφα συν ένα» δεν θα εξασφάλιζε καλύτερους όρους (πόσο μάλλον να ήταν επαρκές), αλλά ούτε το «δύο άλφα» ή το «τρία άλφα».

Και, αν θέλετε τη γνώμη μου, σ’ εκείνον τον άνισο πόλεμο ήταν που κρίθηκαν τα πάντα. Περίπτωση να μπει σε λογικές εξαγοράς έτοιμων «σέρβις» ο Τζίγγερ, δεν υπήρχε –και πολύ καλώς έκανε. Περίπτωση, πάλι υπερ-χρηματοδότησης της ομάδας προκειμένου να αντιπαρέλθει τα… δεδομένα ντεζαβαντάζ που αντιμετώπιζε, ξανά δεν υπήρχε –και, μεταξύ μας, ξαναλέω: πάλι μάταιο θα ήταν κατά πάσα βεβαιότητα.

Το μόνο που θα μπορούσε και θα ταίριαζε στην οικογένεια να κάνει τότε ήταν αυτό που πράγματι επιχειρήθηκε: μια συνολική  επανεκκίνηση του ελληνικού ποδοσφαίρου που, φυσικά δεν θα μπορούσε να γίνει με εκπρόσωπο της άλλης πλευράς άλλον από τον Πέτρο Κόκκαλη. Όταν εκείνη η προσπάθεια απέτυχε (οικτρά κιόλας) χωρίς ευθύνη των δύο συνομιλητών, η κατάσταση μπήκε, για μένα, σε αντίστροφη μέτρηση.

Και βέβαια, ότι (με όσα στη συνέχεια έγιναν ενόψει, αλλά και κατά τη διάρκεια του επόμενου σταδίου αυτής της ιστορίας),  η οικογένεια μπήκε στην πολυμετοχικότητα απρόθυμα και παρέμεινε σ’ αυτήν με επιφυλακτικότητα, ασφαλώς και δεν βοήθησε στο παραμικρό τις εξελίξεις.

Που απολύτως θετικές θα ήταν, βεβαίως, εάν είχαν οδηγήσει στο να είναι σήμερα, μονιασμένοι και κεφάτοι στον Παναθηναϊκό και οι Βαρδινογιάννηδες και όσοι ακόμη είναι σήμερα και άλλοι τόσοι ακόμη!

Διότι, για να γυρίσουμε στην αρχή, την άποψή του ο καθένας μπορεί να την έχει για το αν η αποχώρηση των Βαρδινογιάννηδων συνιστά καταστροφή ή ευλογία. Όμως αυτό δεν αλλάζει το γεγονός ότι το αύριο είναι αυτό που θα κρίνει τη νέα κατάσταση και όχι το χθες.

Αν ο Παναθηναϊκός αποδείξει ότι έχει τη δυναμική ως σύλλογος, ακόμη και σε δύσκολους καιρούς όπως οι τωρινοί να συγκεντρώσει μια συνισταμένη δυνάμεων που και οικονομικά και αγωνιστικά θα τον έχει εκεί που πρέπει να είναι, η αποχώρηση αυτή κλυδωνισμούς αναπόφευκτα θα φέρει, αλλά την αρχή μιας μακράς περιόδου αργής και ντροπιαστικής παρακμής δεν θα την σημάνει.

Όμως, το θέμα είναι ότι αυτού του είδους οι υπερβάσεις δεν απαιτούν μόνο χρήμα –που και αυτό σπανίζει ιδιαίτερα στις μέρες μας. Απαιτούν και ηγετικές φυσιογνωμίες γύρω απ’ τις οποίες μπορεί να αποκρυσταλλωθεί η σημασία (και να συντελεστεί η ιστορικώς ορθή αποτίμηση) του παρελθόντος, να γίνει η καλύτερη δυνατή διαχείριση του παρόντος και συγχρόνως να σχεδιαστεί και ένα ρεαλιστικά βιώσιμο και αντάξιο του ονόματος της ομάδας μέλλον.

Αν θέλετε την άποψή μου, λοιπόν, αυτό είναι το πιο δύσκολο κομμάτι του πάζλ από χθες. Το γεγονός ότι ο Παναθηναϊκός δεν χρειάζεται πλέον μόνο (δυσεύρετα) χρήματα. Χρειάζεται (ακόμη πιο δυσεύρετο) ουσιαστικό ενδιαφέρον και φροντίδα, έτσι ώστε να μπορέσει να βρει τρόπο να συνδυάσει τη σταθερότητα που χαρακτήρισε το παρελθόν του με το όραμα που –αυτονόητα- οφείλει ως μεγάλη ομάδα να έχει για το μέλλον του.

Και αυτό, φοβούμαι ότι δεν θα το βρει εύκολα. Σε συνδυασμό με την οικονομική συγκυρία, αλλά και το γεγονός ότι το ελληνικό πρωτάθλημα εξακολουθεί και συνιστά ένα περιβάλλον στο οποίο δεν μπορεί κάποιος να ελπίζει σε (εντός πλαισίων λογικού επιχειρηματικού  ρίσκου) ανταπόδοση των τυχόν επενδύσεών του, το να έλθουν πολύ δύσκολες μέρες τώρα που ούτε το «αποκούμπι» των Βαρδινογιάννηδων υπάρχει, είναι πολύ πιθανό.

Και, ξέρετε, αυτά τα περί «μεγάλων ομάδων που ‘’δεν χάνονται’’», ακούγονται ωραία, αλλά η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Ως ιδέες, βλέπετε, ασφαλώς και δεν χάνονται –ή, έστω, χάνονται πάρα πολύ δύσκολα. Αλλά ως μεγάλες ομάδες, χάνονται και παραχάνονται. Για την ακρίβεια, χάνουν το «μεγάλες» και ζουν απλά με την ανάμνησή του…